Culture and art activists have always been concerned with educating society about aesthetics and fostering good taste through the presentation of beautiful artworks and rich cultural material as well as organizing spectacular events.

آثار، خدمات و رویدادهایی که در مرحله آفرینش توام با تامل و دقت خلق شده و عرضه آنها در طول قرن ها به شکل گیری مراکز، سالن ها و تالارهایی فاخر انجامیده که اقشاری خاص که خود را ملتزم به تربیت تخیل دانسته و یا در جست و جوی مفاهیم اجتماعی و فلسفی در ورای آثار هنری بوده اند به آن ها آمد وشد داشته اند.

از سویی عامه مردم در ادوار و جوامع گوناگون نشان داده اند که از برنامه ها و رویدادهای در دسترس که وجه هیجان آفرین و مفرح آنها غالب است استقبال می کنند. برنامه ها و رویدادهایی که کمتر به تالارها و سالن ها راه داشته و بیشتر در معابر و میادین و یا کافه ها و سالن های عمومی بر پا و با کمترین بها در دسترس مردم بوده اند.

وجه بی تکلف و ارزان بودن دسترسی به هنرهای عامه پسند باعث شده مراکز ارائه این خدمات و رویدادها پر رونق باشند و آفرینندگان و عرضه کنندگان خدمات در این معابر و مراکز همواره بکوشند که بر جنبه سرگرم کننده و هیجان آور آثار خود بیافزایند. از سویی دیگر در میان سیاستگذاران و برنامه ریزان فرهنگی که هدایت، حمایت و نظارت بر فرایند تولید و عرضه آثار فرهنگی و هنری را بر عهده دارند هریک از این جریان های هنری جایگاه خاصی داشته است.

ضرورت پرورش ذوق جامعه و ارتقای فرهنگ عمومی از طریق تقویت جنبه های اخلاقی و تربیتی فعالیهای فرهنگی به حمایت از هنر فاخر و متعالی انجامیده و از منظری ضرورت تامین نشاط اجتماعی و پاسخگویی به نیازهای عامه مردم، برنامه ریزان فرهنگی را از تقابل با ارائه کنندگان هنرهای عامه پسند بر حذر داشته است.

در این بین و از منظر سیاستگذاری فرهنگی می توان میان بری زد!

می توان هنرهای وزین و خدمات فاخر فرهنگی را به میان مردم برد و میان آفرینش های والای هنری و ذائقه مردم پیوندی ایجاد کرد و از فضاهای زنده شهرها به عنوان محل تجلی این پیوند بهره برد. بازارچه ها،پیاده راهها، کاروانسراها، عمارت ها و بناهای تاریخی ای که در بافتهای پر رونق شهری واقع شده اند و نقاط عطف مناسبی برای تعاملات انسانی محسوب می شوند قابلیت پذیرش کسب و کارها و رویدادهای فرهنگی و هنری در کالبد خود را دارند. در این بین تاکید بر این نکته که برقراری این پیوند و استقرار مشاغل فرهنگی در کالبدهای پر رونق شهری باید کاملاً طبیعی صورت پذیرد و برنامه ریزان فرهنگی و مدیران شهری از تحمیل و اقدامات تصنعی اجتناب نمایند ضروری است.

چرا که تحمیل با روح هنر در تضاد و تقابل است.

به عبارتی گذر فرهنگ و هنر با خواست جامعه و اهل هنر، در بافت شهری مناسب و در فرآیندی خود خواسته شکل می گیرد و مدیریت شهری صرفاً نقش تسهیل گر را ایفا می کند.

ترغیب هنرمندان دغدغه مند برای مشارکت در شکل گیری این گذرها، عرضه آثار و محتواهای کاربردی و برگزاری رویدادهای آمیخته با مفاهیم عمیق به مرور به شکل گیری مراکز جدیدی می انجامد که در عین در دسترس بودن، در پرورش ذوق جامعه و ارتقای فرهنگ عمومی نقش آفرین خواهند بود.

شکل گیری گذرهای فرهنگ و هنر علاوه بر نقش موثری که در پرورش ذوق جامعه دارند، فرآیند عرضه آثار هنری و کالاهای فرهنگی را نیز تسهیل و موجب رونق کسب و کارهای مرتبط می شوند. در شهرهای گردشگر پذیر اثر بخشی این گذرها بیش از سایر شهرها خواهد بود و به مرکزی برای معرفی فرهنگ بومی و هنرهای سنتی آن شهر به گردشگران بدل می شوند.

به عبارتی ایجاد گذرهای فرهنگ و هنر فرصتی برای دمیدن بر روح شهرهایی است که به سرعت به سمت بدقوارگی و فاصله گرفتن با هویت خود پیش می روند. امید که تلنگری برای توجه بیش از پیش به فرهنگ و هنر و پیشینه غنی شهرها باشد.

امین عارف نیا

کارشناس امور فرهنگی

مدیرعامل موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر